जनकपुरधाम, ६ मंसिर । ऐतिहासिक तथा सांस्कृतिक पहिचान बोकेको श्रीसीताराम विवाह पञ्चमी महामहोत्सवको तेस्रो दिन जनकपुरधाममा धनुष यज्ञ धुमधामसँग सम्पन्न गरिएको छ ।

मिथिलाको गौरवपूर्ण इतिहाससँग जोडिएको यो परम्परागत अनुष्ठान अवलोकन गर्न बिहानैदेखि भक्तजन तथा देश विदेशका पाहुनाहरू बाह्रविघा रङ्गभूमि मैदानमा व्यापक रूपमा उपस्थित थिए ।

धार्मिक मान्यताअनुसार तत्कालीन मिथिला नरेश राजर्षि जनकले सीताको विवाहार्थ आयोजना गरेको धनुष यज्ञमा सहभागी हुन अयोध्याका राजा दशरथका सुपुत्र भगवान् श्रीराम, लक्ष्मण र गुरु विश्वामित्र जनकपुरधाम आएर उपस्थित भएको स्मरणमा यो अनुष्ठान वर्षेनि भव्य रूपमा मनाइँदै आएको हो ।

आज सम्पन्न धनुष यज्ञमा पनि सोही दिव्य प्रसङ्गलाई पुनर्सृजना गर्दै भगवान् श्रीरामले शिवको धनुष उठाएर प्रत्यञ्चा चढाउँदा तीन टुक्रामा विभाजित भएको पौराणिक कथालाई श्रद्धापूर्वक अवलोकन गरियो । कथा अनुसार धनुषका तीन टुक्रामध्ये एक आकाशमा, अर्को पातालमा र तेस्रो धनुषाधामस्थित धनुषा क्षेत्रमा खसेको मानिन्छ ।

महोत्सवले जनकपुरधामलाई धार्मिक, सांस्कृतिक तथा पर्यटकीय दृष्टिले झनै जीवन्त बनाइदिएको छ । चहलपहलले भरिएको रङ्गभूमि क्षेत्रमा परम्परागत वाद्यवादन, भजन–कीर्तन तथा रामसीता प्रसङ्गका जीवन्त नाट्य प्रस्तुतीले वातावरण थप आध्यात्मिक बनेको थियो ।

यता, जानकी मन्दिरका उत्तराधिकारी महन्थ रामरोशन दासका अनुसार सप्ताहव्यापी विवाह पञ्चमी महामहोत्सव अन्तर्गत आगामी कार्यक्रमहरू पनि यसैगरी भव्य रूपमा अगाडि बढ्नेछन् । उनले भने, ‘भोली मङ्सिर ७ गते तिलकोत्सव, मङ्सिर ८ गते मटकोर, मङ्सिर ९ गते मंगलबार स्वयंवर तथा शुभ विवाह र मङ्सिर १० गते रामकलेवा आयोजना हुनेछ ।’

धार्मिक आस्थासँगै पर्यटकको भीड बढ्दै गएपछि स्थानीय प्रशासनले सुरक्षादेखि यातायात व्यवस्थासम्मका सबै तयारी पूरा गरेको जनाएको छ ।

श्रीसीताराम विवाह पञ्चमी महोत्सवले मिथिला सभ्यताको निरन्तरतालाई बलियो बनाउनुका साथै जनकपुरधामलाई राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय धार्मिक पर्यटनको प्रमुख केन्द्रका रूपमा थप स्थापित गरिरहेको देखिन्छ ।

तस्बिरहरू : घनश्याम मिश्र