जनकपुरधाम, १९ असोज । । लगातार तीन दिनदेखि परिरहेको अविरल वर्षाले मधेश प्रदेशको जनजीवन पूर्ण रूपमा अस्तव्यस्त बनेको छ ।

बाराबाहेक सातवटा जिल्लामा बाढी र डुबानको असर व्यापक देखिएको छ भने सयौँ घर डुबानमा परेका छन् । सयौँ परिवार विस्थापित भएका छन् । दर्जनौँ मानिसलाई उद्धार गरी सुरक्षित स्थानमा सारिएको छ ।

सबैभन्दा बढी प्रभावित जिल्लामा महोत्तरी र सर्लाही रहेका छन् । रौतहटमा चट्याङ लागेर तीनजनाको मृत्यु भएको छ भने तीन जनाको बेवारिसे शव फेला परेको छ । दुई जना अझै बेपत्ता छन् ।

मधेश प्रदेशमा अविरल वर्षासँगै आएको चट्याङले रौतहटमा सबैभन्दा बढी मानवीय क्षति पुर्याएको छ । शनिबार ईशनाथ नगरपालिका–८ का ४५ वर्षीय शेख जमरुल, कटहरिया नगरपालिका–२ हथियाहीका १६ वर्षीय शेराज लहेरी र सोही वडाका १७ वर्षीय नवीन यादवको चट्याङ लागेर मृत्यु भएको रौतहटका प्रहरी प्रवक्ता डीएसपी राजु कार्कीले जानकारी दिए ।

त्यस्तै, लालबकैया नदी किनारमा टाउको नभएको अन्दाजी ३०–३५ वर्षकी महिलाको शव फेला परेको छ । बागमती नदीमा दाउरा टिप्ने क्रममा माधवनारायण नगरपालिका–८ की ७५ वर्षीया पन्मा देवीको डुबेर मृत्यु भएको प्रहरीले जनाएको छ । रौतहटका विभिन्न क्षेत्रमा दर्जनौँ घर डुबानमा परेका छन् भने एकजना अझै बेपत्ता छन् ।

महोत्तरीमा रातु नदीमा आएको बाढीले बाँध भत्काएपछि पाँच वटा स्थानीय तहको ठूलो भाग जलमग्न भएको छ । महोत्तरी गाउँपालिका, बलवा नगरपालिका, जलेश्वर नगरपालिका, मनरा सिसवा नगरपालिका र एकडारा गाउँपालिकाका बस्तीहरूमा पानी पसेको छ ।

जलेश्वर कारागारमा समेत पानी जम्दा कैदीबन्दीलाई माथिल्लो तलामा सारिएको डीएसपी शैलेन्द्र भट्टले जानकारी दिए । अहिलेसम्म मानविय क्षति नभए पनि बस्तीहरूमा बाढीको पानी पसेर ठूलो क्षति पुगेको छ ।

भंगहा, बलवा, औरही र बर्दिबास नगरपालिकाका २२ घरपरिवारका १२२ जनालाई उद्धार गरिएको छ । उद्धार कार्यमा प्रहरी, सशस्त्र र स्थानीय जनप्रतिनिधिहरू सक्रिय छन् ।

सर्लाहीमा बाढी र डुबानले ठूलो क्षति पुर्याएको छ । प्रहरी प्रवक्ता डिएसपी सरोज राईका अनुसार १ हजार ६१९ घरपरिवार विस्थापित भएका छन् । चक्रघट्टा गाउँपालिका–१ पडरियाका २० वटा कच्ची घर पूर्ण रूपमा क्षतिग्रस्त भएका छन् ।

बाढीमा फसेका १९ जनालाई सुरक्षित स्थानमा उद्धार गरिएको छ । त्यस्तै, हुलाकी सडकको कौडेना गाउँपालिका–३ खण्डमा लखनदेही खोलाले करिब १५० मिटर सडक कटान गरेको छ ।

उता, सप्तरीमा अविरल वर्षासँगै त्रियुगा र कोशी नदीको जलस्तर बढ्दा १४२ घरका ८१६ जना नागरिक विस्थापित भएका छन् । सबभन्दा बढी सप्तकोशी नगरपालिका–६, डाक्नेश्वरी नगरपालिका–९, हनुमाननगर कंकालिनी नगरपालिका–१२ र राजगढ गाउँपालिका–१ मा क्षति पुगेको छ ।

बाढीमा फसेका ८० जनालाई उद्धार गरिएको प्रहरी प्रवक्ता डीएसपी डम्बरबहादुर पुरीले जानकारी दिए । ६६१ जना प्रहरी उद्धार र राहत कार्यमा परिचालित छन् ।

पर्सामा क्षति न्यून भए पनि वीरगंज महानगरपालिका–११ मा रहेको दलित बस्ती डुबानमा परेको छ । ९ घरपरिवारका ३६ जनालाई प्रहरी र स्थानीयले उद्धार गरी सुरक्षित स्थानमा राखिएको छ । त्यस्तै, माइती नेपालको सेफहाउसबाट तीन जनालाई अन्यत्र सारिएको डीएसपी किशोर लम्सालले बताए ।

बारामा सामान्य क्षति पुगेको बारा प्रहरीले जनाएको छ । सिरहामा केही घरहरूमा डुबान परे पनि ठूलो मानवीय क्षति भएको छैन । एसपी अनन्तराम शर्माका अनुसार केही स्थानमा विद्युत् पोल ढलेका छन् र मर्मत कार्य सुरु गरिएको छ ।

तीन दिनदेखिको अविरल वर्षाले व्यापक क्षति गरे पनि मानवीय क्षति नियन्त्रणमा राख्न तीनै सुरक्षा निकायको भूमिकालाई प्रभावकारी मानिएको छ । नेपाल प्रहरी, सशस्त्र प्रहरी र नेपाली सेनाले सयौँ नागरिकको उद्धार गरेको छन् ।

सशस्त्र प्रहरीका मधेश प्रदेश प्रवक्ता एसएसपी अशोक बमका अनुसार १८० भन्दा बढी व्यक्ति उद्धार भएका छन् । ‘हामी तीनवटै सुरक्षा निकायले समन्वयमा काम गरिरहेका छौँ,’ उनले भने, ‘डुङ्गा र गोताखोर टोली तयारी अवस्थामा छन्, पीडितहरूलाई राहत र सुरक्षित स्थानमा सार्ने काम जारी छ ।’

सप्तकोशी नदीको जलस्तर उच्च रहेकाले कोशी ब्यारेजलाई सबैभन्दा जोखिम क्षेत्र मानिएको छ । तीनवटै सुरक्षा निकायका मधेश प्रदेश प्रमुखहरूले आइतबार संयुक्त रूपमा ब्यारेजको निरीक्षण गरेका छन् । प्रहरी प्रमुख एआइजी उमा प्रसाद चतुर्वेदीले भने, ‘सबै निकायबीच समन्वय गरेर कार्य भइरहेको छ, जोखिमपूर्ण क्षेत्रमा तत्काल उद्धार टोली पठाइएको छ ।’