महोत्तरी, ८ असोज । महोत्तरी जिल्लाको औरही नगरपालिका–७ भोइल गाउँमा अवस्थित सोनामाई मन्दिर मिथिला क्षेत्रकै महत्वपूर्ण भगवती मन्दिर तथा शक्तिपीठहरूमध्ये एक हो ।

सदरमुकाम जलेश्वरदेखि २३ किलोमिटर उत्तरमा अवस्थित यो मन्दिर भूत, प्रेत, पिसाच र बोक्साबोक्सीद्वारा सताइएका व्यक्तिलाई झारफुक तथा तान्त्रिक विधिद्वारा मुक्ति दिलाउने धार्मिक विश्वासका कारण प्रसिद्ध छ ।

मन्दिरका पुजारी कामेश्वर झाले भने, ‘सन्तान नपाएका जो कोही यहाँ आउँछन्, उनीहरूलाई सन्तान प्राप्त हुने विश्वास छ । साथै भाकल पूरा हुने र इच्छाअनुसार लाभ पाउने आस्था पनि यहाँ छ ।’

ऐतिहासिक पृष्ठभूमि
सोनामाई मन्दिरको इतिहास करिब पाँच सय वर्ष पुरानो मानिन्छ । प्रारम्भमा मन्दिर रहेको क्षेत्र घना जंगलले ढाकिएको थियो । त्यहाँ चरवाहाहरू गाई–भैँसी चराउन आउँथे । एक दिन पाँचवटा भैँसी हराएपछि चरवाहाहरू खोज्दै मन्दिर क्षेत्रमा पुगेका थिए । त्यसबेला सोनासति महारानी मानवको रूपमा प्रकट भई भैँसी आफूसँग रहेको जानकारी दिइन् र दैनिक पूजापाठ, साँझ बत्ती र आरती गरे मात्र भैँसी उपलब्ध हुने बताइन् । त्यसै दिनदेखि यहाँ पूजापाठको परम्परा सुरु भएको पुजारी माझी झाले बताए ।

कथा अनुसार जेलमा रहेका माझी चौधरीले पूर्वभाकलअनुसार मन्दिर निर्माण गर्ने वाचा गरेका थिए । जेलबाट मुक्त भएपछि सो वाचा पुरा गर्दै मन्दिर निर्माण भएको र माताको प्राणप्रतिष्ठा गराई पूजापाठ सुरु गरिएको थियो ।

हालको मन्दिर परिसरमा गणेश, राजदेवी, सरस्वती लगायतका मूर्तिसहित तपसी बाबाको धुनी पनि बलिरहन्छ । वर्षको ३६५ दिन चौबिसैँ घण्टा आगो बलिरहन्छ । विशेष गरी बडादशैँको अवसरमा यहाँ ठूलो भूत मेला लाग्छ । घटस्थापनादेखि विजयादशमीसम्म भक्तजन जमघट हुने गर्छन् ।

भक्तजन मनोकामना पूरा भएको अनुभव अनुसार लड्डु, पेडा, मिठाई, बोका, परेवा, राँगालगायतका पञ्चबलि चढाउँछन् । केहीले सुन, चाँदीका गरगहना, कपडा, मुकुट, घण्टी आदि पनि चढाउँछन् । दशैँको पहिलो दिन घटस्थापनाबाट नवरात्रि आरम्भ हुन्छ । सप्तमी र अष्टमीका दिन फूलपाती र भव्य पूजा आराधना हुन्छ । त्यस दिन बोका र राँगाको बलि दिइन्छ ।

चौथीदेखि अष्टमीसम्म यहाँ पाँच दिनसम्म भूत मेला लाग्ने गर्छ । करिब पाँच सय जना भक्तजन आफ्नो आफूलाई भूत, प्रेत, पिसाच वा बोक्साबोक्सीले सताएको ठान्दै गाउँको चारैतिर दौडदै, कराउँदै, रुँदै मन्दिर पुग्छन् । पुजारीहरू तान्त्रमन्त्र र विशेष विधिद्वारा ती व्यक्तिहरूलाई मुक्ति दिलाउने काम गर्छन् ।

दशैँको दस दिनसम्म सोनासति महारानी साक्षात मन्दिरमा विराजमान रहन्छिन् । विजयादशमीको दिन परम्परागत बाजागाजासहित मेलाको समापन गरिन्छ ।

स्थानीय राजनीतिकर्मी र पुजाराहरूको भनाइअनुसार यो मन्दिर धार्मिक मात्र नभई पर्यटकीय स्थलको रूपमा पनि विकसित गर्न सकिन्छ । विशेषगरी भारतका छिमेकी भक्तजनहरू यहाँ पूजाआजा, दर्शन र बलि दिन आउँछन् । यसले यस क्षेत्रको सांस्कृतिक र धार्मिक महत्व अझ बढाएको छ ।