पर्सा, २२ भदौ । धान रोपाइँको महत्वपूर्ण मौसममै परेको खडेरीले मध्यतराईका किसानलाई ठूलो मर्का बनाएको छ । ढिलो गरी जेनतेन धान रोप्न सफल किसानहरू अहिले आफ्नो रोपेको धानबाली पानी नपाउँदा सुक्न थालेको देखेर चिन्तित छन् ।

स्थानीय किसानहरूका अनुसार धानबाली सुक्दै गएपछि कतिपय खेतमा धजा फाटेका छन् भने धेरै बाली जलेर नष्ट हुन थालेको छ । डिप बोरिङ वा नदी नजिकका केही खेतमा जेनरेटर प्रयोग गरेर सिँचाइ भए पनि अधिकांश खेतमा पर्याप्त पानी नपुग्दा किसानहरूले आफ्नो बाली जोगाउन सकेका छैनन् ।

पर्साको प्रसौनी बिर्ताका किसान जोगेन्द्र यादवले भने, ‘मेरो १ विघा १५ कठ्ठा खेतमध्ये १७ कठ्ठा जमिनलाई नदी र बोरिङमार्फत केही जोगाउन सकिएको भए पनि १८ कठ्ठा धानबाली पानी नपाएर सुकिसकेको छ । गत वर्ष राम्रो उत्पादन भएकै कारण यसपालि थप एक विगाह जमिन लिजमा लिएर खेती गरेको थिएँ । अब सबै लगानी डुब्ने भयो ।’

किसानहरूले जेनरेटर, दमकल वा निजी बोरिङमार्फत सिँचाइ गर्दा अत्यधिक खर्च हुनुका साथै अपेक्षित प्रतिफल नआएको गुनासो गरेका छन् । उनीहरूले मल अभाव, समयमा वर्षा नपर्नु र सिँचाइ सुविधा नहुँदा यस वर्षको धानखेती अत्यन्त कठिन बनेको अनुभव सुनाएका छन् ।

कृषि विज्ञहरूले पनि यस वर्ष धान उत्पादनमा कमी आउने बताएका छन् । तराई–मधेशका अधिकांश किसान अझै आकाशे पानीमै निर्भर हुने भएकाले वर्षा कमी हुँदा धानखेती जोखिममा परेको उनीहरूको भनाइ छ ।

स्थानीय किसानहरू सरकारसँग तत्काल सिंचाइ सुविधा विस्तार, पानी अभाव हुँदा राहत र बीमा व्यवस्था सुनिश्चित गर्न आग्रह गरेका छन् । उनीहरूले बताए अनुसार यदि समयमै उपयुक्त उपाय नअपनाइए यस वर्ष किसानको ठूलो आर्थिक नोक्सान हुनेछ ।

मौसम पूर्वानुमानका अनुसार आगामी केही दिनमा पर्याप्त वर्षा नपर्ने चेतावनी दिइएको छ । यसले मध्यतराईका किसानहरूको धानखेती अझ जोखिमपूर्ण बनाएको छ । यस अवस्थाले कृषि क्षेत्रमा तत्काल सिंचाइ सुधार, सरकारी सहयोग र आपतकालीन राहत योजना लागू गर्नुपर्ने आवश्यकता औँल्याएको छ ।