जनकपुरधाम, १६ कार्तिक । बजारको छेउ, सडकभरि विस्कुट, चाउचाउको खोल, पानीका खाली बोतल अनि सडक छेउछाउमा जताततै फोहोरको थुप्रो । स्मार्ट सिटीको आशामा बसेका जनकपुरधामबासी दीपावलीको पूर्व सन्ध्यामा पनि नगरक्षेत्रभित्रको दुर्गन्धले आजित बनेका छन् ।

जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकाले फोहोर व्यवस्थापन गर्न नसक्दा नगरक्षेत्र दुर्गन्धित बन्दै गइरहेको छ । फोहोर फाल्ने ठाउँ (डम्पिङ साइट) नभएपछि व्यवपारीहरुले आफ्नो पसलबाट निस्कने फोहोर सडक किनारमा फाल्ने गरेका छन् । सडक किनारमा फालिएको फोहोरसमेत उपमहानगरले नउठाउँदा दीपावलीमा समेत समस्या बढेको देखिएको छ ।

जनकपुरधामको प्रमुख चोकहरु पुरानो बसपार्क, भैरवचोक, राजदेवी मन्दिर, विश्वकर्मा चोक, विद्यापति चोक, जानकी चोक, रामानन्द चोक, पीडारी चोक, पूलचोक सहितका स्थानहरुमा फोहोर व्यवस्थापन नहुँदा शहर कुरूप देखिन थालिएको छ ।

जनकपुरधाम उपमहागरपालिकाले सरसफाइमा ध्यान नदिएकाले शहर कुरूप बनेको स्थानीय युवा सरोज मिश्रले बताए । उनले भने, ‘शहरको सन्दरतासँग मेयर साहबलाई कुनै मतलब छैन, वहाँ त कमिसनमै व्यस्त र मस्त हुनुहुन्छ । बस र जेसिबी किन्न पैसा छ तर नगरलाई सुन्दर बनाउने कुनै योजना नै छैन ।’

बर्षौदेखि सडकमा फालिने फोहोरले नगरवासीको स्वास्थ्य तथा बजार क्षेत्रको सुन्दरतामा असर पारिरहेको छ । उपमहानगरपालिकाको कार्यालयले ब्यवस्थापनमा ध्यान नदिएको भन्दै नगरवासीहरूले गुनासो गर्दै आएपनि सुनुवाई भने अहिलेसम्म पनि भएको छैन । स्थानीय बासिन्दाले फोहोर फाल्ने ठाउँको ब्यवस्था नभएकाले सडक किनारमै फाल्नुपर्ने बाध्यता रहेको बताए ।

स्मार्ट सिटीको परिकल्पना गरेको जनकपुरधाम बजारमा दुर्गन्ध बढ्दै गएको भएपनि उपमहानगरपालिकाको ध्यान नगएको बताउँदै अर्का स्थानीय रमेश साहले भने,‘चुनाव जितेपछि मेयर साहबले स्मार्ट सिटी बनाउँछु भन्थे जनकपुरलाई । तर, अहिले यो शहर फोहोरको सिटी बन्दै गईरहेको छ ।’

नगरप्रमुख लालकिशोर साहको ढिलासुस्तीका कारण दीपावलीको पूर्व सन्ध्यामा पनि जनकपुरधाम नगरक्षेत्रको फोहोर उठ्न नसकेको स्थानीयहरु बताउँछन् । सर्वसाधारणले दीपावलीमा आफ्नो घर, आँगन, सडक लगायत सरसफाई गर्छन् तर जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकाले अहिले सडकबाट फोहोर मैला नउठाउँदा नगर क्षेत्र नै दुर्गन्धित बनेको छ । उपमहानगरले फोहोर नउठ्दा प्रदेशको राजधानीकै चोक चोकमा थुप्रो जम्मा भएको छ ।

जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकाले सरसफाइको नाममा लाखौँ खर्च गरेपनि नगरक्षेत्र भने दिनदिनै दुर्गन्धित बन्दै गईरहेको छ । जबकि उपमहानगरमा सरसफाइ शाखामै ६ जना कर्मचारी तथा प्रत्येक वडामा २ जना गरी २५ वटै वडामा ५० जना र उपमहानगरको मातहतमा ६० जना गरी कुल ११० जना लेबरहरु कार्यरत छन् । उनीहरुले मासिक २१ हजार रुपैयाँ तलब उठाउँछन् । यस हिसाबले सरसफाइका लागि लेबरको तलबमै उपमहानगरले मासिक २३ लाख १० हजार रुपैयाँ नगरवासीले तिरेको करको पैसा खर्च गरिरहेको छ ।

उपमहानगरले सरसफाइका लागि ट्रयाक्टर ४ थान, टिपर ४ थान, डोजर २ थान, सानो भ्यान २ थान र ब्रुमर १ थान गरि कुल १४ वटा गाडी खरिद गरेपनि नगरभित्र नघुमाई अतिथिगृहमा थन्काएर राखेको छ । उपमहानगरले आर्थिक वर्ष २०७६/७७ मा तिहार, छठ र विवाहपञ्चमीको लागि विशेष सरसफाइको नाउँमा २० लाख रुपैयाँ विभिन्न संघ संस्था तथा व्यक्तिलाई दिएको महालेखापरीक्षकको प्रतिवेदनमा नै उल्लेख रहेको देखिन्छ ।

यस सम्बन्धमा जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकाकी उपप्रमुख रिता कुमारी मिश्रले आफुले फोहर व्यवस्थापनका लागि उपमहानगरपालिकासँग ट्याक्टर माग गर्दा पनि नदिएको बताइन् ।

जनकपुरधाममा च्याउ झैँ सञ्चालन गरिएका औषधि पसलहरूले समेत सरसफाइ अभियानलाई चुनौती दिँदै सहर कुरूप हुने गरी फोहोर मिल्काउँदा दीपावलीको पूर्व सन्ध्यामा जताततै फोहोरले नगरक्षेत्र भित्र दुर्गन्ध फैलाउन थालेका छन् । प्रादेशिक अस्पताल रोडको बिच सडकमै औषधि पसल र क्लिनिकहरुबाट निस्किएका मेडिकलजन्य फोहोर र सिरिन्जहरु जथाभावी रुपमा फालिएका देखिन्छन् ।

यहाँका औषधि पसल, निजी क्लिनिक र अस्पतालहरुले प्रयोगमा ल्याईसकेका मेडिकलजन्य फोहोर जथाभावी रुपमा बिच सडकमै फाल्दै आएकोले सडक भएर हिंड्ने सयौं यात्रु तथा सवारीसाधनहरु पीडामा छन् । मेडिकलजन्य फोहोरले मानव स्वास्थ्यलाई गम्भीर खतराक पुर्याउँछ,‘ नेपाल पत्रकार महासंघ धनुषा शाखाका निवर्तमान अध्यक्ष अनिल मिश्रले भने,‘तर यसलाई व्यवस्थापन गर्नेतर्फ कसैको ध्यान छैन् ।’

जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकाले नगरको फोहोर व्यवस्थापनमा उदासीनता देखाएको नगरवासीको गुनासो छ । नगरमा फोहोर गर्नेलाई कारबाही गरी फोहोर व्यवस्थापनमा सक्रिय हुने उद्घोष गरेको उपमहानगरपालिका भने विगतदेखि नै उदासीन बनेको देखिएको छ ।